Artık yıl, Miladî takvimde (Gregoryen takvim) 365 yerine 366 günü olan yıl. Bu fazladan gün (artık gün), normalde 28 gün olan şubat ayına 29 Şubat’ın eklenmesi ile elde edilir.
Dört yılda bir yapılan bu uygulamanın nedeni Dünya’nın Güneş çevresinde dönme süresinin (astronomik yıl), Güneş’in aynı meridyenden iki kez geçişi arasındaki ortalama zamanın (gün) tam katı olmamasıdır.
Bir astronomik yıl yaklaşık olarak 365,242 gün olmasına rağmen normal bir takvim yılı 365 gündür.
Artık yıl uygulaması ilk olarak MS 46 yılında, Jülyen Takvimi’nde uygulanmıştır.
Artık yıllar nasıl belirlenir
Genel bir kural olarak artık yıllar 4 rakamının katı olan yıllardır:
1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016 gibi.
Ancak bu kuralın iki istisnası vardır:
1. 100’ün katı olan yıllardan sadece 400’e kalansız olarak bölünebilenler artık yıldır:
Örneğin 1200, 1600, 2000 yılları artık yıldır ancak 1700, 1800 ve 1900 artık yıl değildir.
Sadece 400’e tam olarak bölünebilenlerin artık yıl kabul edilmesinin nedeni, bir astronomik yılın 365,25 yerine yaklaşık olarak 365,242 gün olmasından kaynaklanan hatayı gidermektir.
2. Hesabı daha da hassas hâle getirmek için, 4000’e kalansız olarak bölünen yıllar da artık yıl kabul edilmez:
Örneğin 4000, 16000, 24000 yılları 400’e tam bölünebildiği halde artık yıl kabul edilmeyecektir.
Jülyen, geliştirilmiş Jülyen ve İran takvimlerinde de benzer kurallarla belirlenen artık yıllar vardır.
4 YILDA BİR DOĞUM GÜNÜ KUTLANIYOR
Türkiye genelinde yaklaşık 35 bin kişi, şubatın 29 çektiği “artık yıl”ın 2016’ya denk gelmesiyle, 4 sene aradan sonra doğum gününü kutlamaya hazırlanıyor.
Bu yıl, takvim yılının mevsimlerle ve dünyanın güneş çevresinde dönme süresiyle uyumlu olması için uygulanan ve 4 senede bir gerçekleşen artık yıllardan birisi yaşanıyor. Buna göre, artık yılın 2016’ya denk gelmesi nedeniyle bu sene şubat ayı 29 çekiyor. Bu tarihte doğanlar, doğum günlerini 4 yılda bir kutlamak zorunda kalıyor.
